تأثیر آموزش بر بهبود تحمل رژیم آهن زدایی دفروکسامین زیر پوستی در بیماران تالاسمی شدید

مقدمه: خط اول آهن زدایی در بتا تالاسمی ماژور تزریق دفروکسامین زیر پوستی روزانه با استفاده از پمپ است. میزان تحمل بیماران نسبت به این رژیم درمانی متغیر است. هدف این مطالعه بهبود تحمل بیماران با رویکرد شناختی، با استفاده از آموزش بیماران و والدین بود. مواد و روش‎ها: در یک مطالعه مورد– شاهدی، تعداد 87 بیمار مبتلا به تالاسمی شدید در بخش تالاسمی مرکز آموزشی درمانی فاطمه زهرا (س) بوشهر از تیرماه لغایت مهر 1380 مورد بررسی قرار گرفتند. 38 بیمار (50 درصد پسر و 50 درصد دختر) در گروه آموزش و 40 بیمار (65 درصد پسر و 35 درصد دختر) در گروه شاهد به صورت تصادفی تقسیم شدند. آموزش شامل سخنرانی و آموزش عملی تزریق دسفرال بود. پرسشنامه با روش مصاحبه حضوری تکمیل شد. میزان استفاده از دسفرال، کارکرد پمپ، عوارض جانبی و سطح آگاهی بیماران و والدین آنها و سطح سرمی فریتین در ابتدا و انتهای بررسی مقایسه شدند. سطح آگاهی بلافاصه بعد از جلسه آموزش نیز ارزیابی شد. یافته‏ها: متوسط سن گروه آموزش 6/14 سال و گروه شاهد 13 سال بود. دو گروه از نظر سن، وزن و توزیع جنسی مشابه بودند (05/0p>). در انتهای بررسی میزان آگاهی در هر دو گروه بهبود قابل توجه نداشت (05/0p>) امّا در گروه آموزش تعداد بیمارانی که حداقل 5 روز در هفته از دسفرال استفاده می‎کردند، به طور قابل توجهی بیشتر شد (01/0p<) و احساس درد در محل تزریق، قرمزی، خارش و ورم به طور قابل توجهی کمتر گزارش شد (01/0p<)؛ ولی در گروه شاهد تفاوت قابل توجه نبود (05/0p>). هر دو گروه، کارکرد بهتر پمپ را در انتهای بررسی گزارش کردند (001/0p<). سطح فریتین سرم در دو گروه در ابتدا و انتهای بررسی تغییر قابل توجهی نکرد (05/0p>). نتیجه‏گیری: رویکرد شناختی باعث بهبود نسبی در تحمل رژیم درمانی با دسفرال شد. آموزش به صورت سخنرانی اگر چه در افزایش سطح آگاهی بیماران و والدین کمک زیادی نکرد، اما آموزش عملی به همراه سخنرانی توانست در بهبود کار با دستگاه پمپ و کم کردن عوارض موضعی تأثیر قابل توجهی داشته باشد.